O rencie wdowiej głośno było w przestrzeni publicznej od dłuższego czasu

W dniu 16 sierpnia 2024 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa wprowadzająca rentę wdowią, jest to nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią.

Renta wdowia nie będzie odrębnym, nowym świadczeniem. Potoczną nazwą „renta wdowia” określa się koncepcję wypłaty wdowie lub wdowcowi uprawnionemu do emerytury lub renty – części świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo na odwrót – jeżeli to będzie korzystniejsze : pełnego świadczenia po małżonku i części swojego własnego świadczenia. Istnieje też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury.

Rząd posługuje się określeniem świadczeń w zbiegu. Czyli świadczenia przysługującego wdowcowi lub wdowie z własnego ubezpieczenia emerytalno-rentowego i drugiego świadczenia (a raczej jego części) po zmarłym małżonku.

Jak wynika ze zmienionego omawianą nowelizacją art. 95 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:

„ W razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego, z zastrzeżeniem art. 95a.”

Ustawa o rencie wdowiej wejdzie w życie od 1 stycznia 2025 roku, a wypłata świadczeń na jej podstawie będzie od 1 lipca 2025 roku.

Wzór wniosku zostanie opublikowany na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z postulatem Rady Ministrów, w uchwalonej ustawie dostosowano tzw. kroczący model (czyli harmonogram) dochodzenia do ostatecznej, docelowej wysokości drugiego, podlegającego wypłacie świadczenia w zbiegu. Drugie świadczenie (czyli tzw. renta wdowia) wypłacane będzie w okresie:

od 1 lipca 2025 roku do 31 grudnia 2026 roku w wysokości 15%,

od 1 stycznia 2027 roku w wysokości 25%.

Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie

Zgodnie z uchwalonymi przez Sejm i Senat przepisami, nie każdy wdowiec i wdowa będą mieli prawo do omawianej renty wdowiej. Będą musieli spełnić warunki określone w art. 95a ustawy o FUS, art. 33a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj.:

osiągnięcie wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

pozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;

nabycie prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ważne – renta wdowia zostanie zabrana (jej wypłata ustanie) z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną.